Página:Contos Tradicionaes do Povo Portuguez.pdf/519

149. Rosimunda. — Nas Lendas allemãs, de Jacob Grimm (Les Veillées allemandes, trad. de L'Heretier de l'Ain), t. II, p. 45, vem esta tradição colligida de Paulo Diacono, e de Gotfrid. Na poesia popular italiana ainda subsiste esta tradição germanica na fórma de romance, com o titulo a Dona Lombarda, segundo a interpretação de Nigra. Sabatini, fallando d'este canto, define a sua propagação na Italia do norte: «percorrendo dal norte al sud, la ritroviamo in Piemonte, nel Monferrato, nel Veneto e a Ferrara; nella Toscana poi più non vive ma v'é ancora chi ricorda averla udita. Si ritrova nelle Marche in Orvieto, a Viterbo, in Roma finalmente non s'ode cantar che da pochi, e cosi proseguendo non si rinviene più nelle terre meridionali e in Sicilia non se ne ha traccia veruna.» (Rivista di Letteratura popolare, p. 14.) A obliteração da lenda á medida que se avança para o sul indica a sua origem germanica, e portanto a fórma litteraria portugueza proveiu de uma fonte erudita.


150. A bilha de azeite. — Este conto é um dos mais persistentes na tradição universal. Max Müller tomou-o por thema comparativo para o seu estudo Sobre a migração das Fabulas, conferencia feita na Royal Institution, em 3 de Junho de 1870, começando pela fabula de Lafontaine La laitière et le pot au lait (Fab. X, do livro VII), e buscando-lhe os paradigmas no Pantchatantra, liv. V, fabula IX: O Brahmane e o pote de farinha. Aproveitando dos resultados criticos de Benfey, indicaremos a área de propagação d'esta fabula: Hitopadessa, liv. IV, p. 182; Kalila e Dimna, cap. X, p. 269; Anwâr-i Souhaili, cap. VI, p. 409; Contes et fables indiennes, cap. VI, t. III, p. 50; Del governo de' regni, exemplo V, fl. 50, v.; Directorium humanæ vitæ, cap. VII; Exemplario contra los engaños, cap. VII; Filosofie morali, trat. IV, fol. 83; Atter Esopus, de Baldo, XVI, ed. Du Méril: De viro et vase olei. Du Méril cita tambem o Dialogus creaturarum, a Sylva sermonum, e Rabelais, Gar-